Epoxy of polyester? De belangrijkste verschillen
Epoxy en polyester worden vaak door elkaar gehaald. Beide materialen bestaan uit twee componenten die samen uitharden tot een harde kunststof. Echter zijn de twee zeer verschillend, zowel qua eindresultaat als in de verwerking. In de meeste gevallen blijkt epoxy de betere keuze te zijn wanneer het gaat om kwaliteit, gebruiksvriendelijkheid en waterbestendigheid.
Polyester is soms voordeliger en hardt sneller uit, wat handig kan zijn voor klussen zoals plamuren. Hieronder bespreken we de belangrijkste verschillen.
Waarom epoxy vaak beter is dan polyester
Bij het werken aan reparaties of nieuwe constructies op polyester boten, kiezen de meeste experts en doe-het-zelfers epoxy. Epoxy biedt namelijk een veel sterkere hechting dan polyester. Dit maakt epoxy bijzonder geschikt voor reparaties aan polyester oppervlakken van bijvoorbeeld boten. Epoxy heeft een stevigere moleculaire structuur die zorgt voor een betere binding en dus meer duurzaamheid. Dit maakt het ideaal voor het herstellen van beschadigingen, vooral bij onderwater- of zwaar belaste delen van een boot.
Epoxy is ook uitermate geschikt voor het coaten van hout. Hout kan, wanneer het met polyester behandeld wordt, na verloop van tijd vocht opnemen, wat vervolgens weer kan leiden tot rot. En hier zit je niet op te wachten. Je ziet de rot vaak niet, totdat de schade al te groot is. Epoxy daarentegen zorgt voor een veel betere waterafdichting. Dit beschermt hout tegen vocht en rot. Bovendien hoef je bij epoxy geen PU-primer te gebruiken. Dit is bij polyester wel nodig.
Gebruik van vezelweefsels
Bij gebruik met wapeningsnetten moet je goed opletten welk materiaal je gebruikt. Voor epoxy en polyester zijn verschillende soorten wapeningsvezels die je kunt gebruiken. De vezels die vaak worden gebruikt bij polyester, kunnen niet met epoxy worden gebruikt en visa versa.
Hechting tussen epoxy en polyester: hoe werkt het?
Polyester hecht niet goed op epoxy. Dit betekent dat je nooit een polyester over een epoxyreparatie moet aanbrengen, tenzij er specifieke voorzorgsmaatregelen zijn genomen. Omgekeerd geldt dat epoxy wel uitstekend hecht op polyester als het oppervlak eerst goed wordt behandeld door het licht op te schuren. Bij reparaties van polyester met epoxy kan je op die manier een sterke hechting realiseren.
Wanneer kiezen voor polyester?
Hoewel epoxy op veel punten beter scoort, zijn er situaties waarin polyester een goede keuze kan zijn. Polyester is goedkoper en hardt snel uit, wat tijd en geld kan besparen bij minder belangrijke toepassingen. Voor reparaties die boven water plaatsvinden en weinig belasting of erosie ondergaan, kan polyester een prima alternatief zijn. Polyester is ook eenvoudig te gebruiken in combinatie met CSM vezels, die snel werken en gemakkelijk aan te brengen zijn.
De verschillen tussen epoxy en polyester
1. Epoxy heeft een betere hechting
Epoxy staat bekend om zijn uitstekende hechting op bijna elke ondergrond. Dit omvat materialen zoals staal, aluminium, beton, steen, hout, polyester, vinylester, en de meeste kunststoffen. Deze veelzijdigheid maakt epoxy zeer geschikt voor een breed scala aan toepassingen, waaronder reparaties, bouw en constructie. Polyesterhars daarentegen heeft een minder sterke hechting en vereist vaak een uitgebreide voorbehandeling. Zelfs na een voorbehandeling blijft de hechting van polyester meestal minder goed dan die van epoxy. Dit betekent dat epoxy in situaties waarin hechting cruciaal is, zoals bij constructies die onder druk komen te staan, vrijwel altijd de voorkeur verdient.
Bij polyester is vaak een primer nodig om de hechting te verbeteren. Bijvoorbeeld, voor houten oppervlakken kan men een G4 Hechtprimer gebruiken voordat polyester wordt aangebracht. Epoxy biedt echter zelfs op nieuw polyester een betere hechting dan polyester op zichzelf kan bereiken.
2. Uithardingstijd: Polyester is sneller
Een van de voordelen van polyester is de snellere uithardingstijd. Polyesterplamuur kan vaak al binnen 20 minuten worden geschuurd. Deze snelle doorharding is vooral handig wanneer snelheid een vereiste is, bijvoorbeeld bij renovaties of bij projecten waar meerdere lagen in korte tijd moeten worden aangebracht. Bij epoxyplamuur daarentegen moet men vaak ongeveer 24 uur wachten voordat het oppervlak volledig uitgehard is en kan worden geschuurd. Hoewel epoxy dus langer duurt om uit te harden, compenseert het dit door een hogere duurzaamheid en betrouwbaarheid.
3. Waterdichtheid: Epoxy is superieur
Als het gaat om waterbestendigheid, is epoxy de duidelijke winnaar. Epoxy is volledig water- en dampdicht, wat het ideaal maakt voor toepassingen waar vochtbescherming essentieel is, zoals bij bootbouw, waterdichte afdichtingen, of andere maritieme toepassingen. Polyester is daarentegen hygroscopisch en neemt vocht op. Pas na de toepassing van een gelcoat of een extra laag epoxy wordt polyester volledig waterdicht. Dit betekent dat polyester minder geschikt is voor langdurige blootstelling aan vocht, vooral in omgevingen zoals scheepsrompen of badkamers.
Uit studies blijkt dat een dun polyester laminaat, dat een jaar in water wordt ondergedompeld, ongeveer 35% van zijn sterkte verliest, terwijl epoxy in dezelfde omstandigheden slechts 10% van zijn sterkte verliest. Dit maakt epoxy essentieel voor langdurige structurele integriteit in vochtige omstandigheden.
4. Krimp: Polyester vs. Epoxy
Een belangrijk verschil tussen epoxy en polyester is de mate van krimp. Polyester kan tot wel 5% krimpen tijdens het uitharden, wat kan leiden tot vervormingen en zelfs scheuren in het materiaal. Dit is vooral een probleem bij plamuurklussen waarbij een strak resultaat gewenst is—na uitharding kan het oppervlak dan alsnog onregelmatigheden vertonen.
Epoxy daarentegen krimpt bijna niet tijdens het uitharden, waardoor het ideaal is voor toepassingen waarbij nauwkeurigheid en vormbehoud belangrijk zijn. Dit maakt epoxy de betere keuze voor bijvoorbeeld gietingen of het maken van mallen en precisieonderdelen.
5. Sterkte bij gebruik met vezelweefsels
Bij het gebruik van vezelweefsels zoals glasvezel, carbon of aramide, biedt epoxy significant betere resultaten dan polyester. De combinatie van epoxy en vezelweefsels resulteert in een sterker en duurzamer eindproduct. Een belangrijke reden hiervoor is de superieure hechting van epoxy op het weefsel. Polyester heeft de neiging om bij belasting microscheuren te ontwikkelen in het weefsel, wat leidt tot verminderde treksterkte en de mogelijkheid dat het weefsel loskomt van de hars. Deze microscheuren kunnen bovendien zorgen voor extra waterabsorptie, wat de structurele integriteit verder vermindert.
In tegenstelling tot polyester kan een weefsel in combinatie met epoxy ongeveer twee tot tweeënhalf keer meer rek tot breuk weerstaan. Dit maakt epoxy geschikt voor toepassingen waarbij mechanische sterkte een vereiste is, zoals bij windmolens, vliegtuigonderdelen en prestatiegerichte boten.
6. Gevaren en dampen: Gezondheidsverschillen
Een belangrijk punt van verschil tussen epoxy en polyester zijn de dampen die tijdens de verwerking vrijkomen. Polyester geeft oplosmiddelen af, waaronder het giftige styreen, dat een sterke geur heeft en schadelijk is voor de gezondheid. Bij het werken met polyester is het dan ook noodzakelijk om beschermende maatregelen te nemen, zoals het dragen van een halfgelaatsmasker en zorgen voor goede ventilatie.
Epoxyhars daarentegen ruikt veel minder en bevat geen oplosmiddelen die schadelijke gassen afgeven. Er komen geen toxische dampen zoals styreen vrij, waardoor epoxy ook binnen kan worden gebruikt, mits met voldoende ventilatie en beschermende kleding. Dit maakt epoxy niet alleen veiliger voor de gebruiker, maar ook voor het milieu.
7. Verwerking en mengverhoudingen
Het correct mengen van epoxy en polyester is belangrijk bij het behalen van het gewenste resultaat. Beide materialen worden geleverd met twee componenten: een hars en een verder. Bij polyester wordt vaak 1.5-2.5% verharder toegevoegd. Meer verharder zorgt voor een snellere doorharding, maar dit kan de uiteindelijke eigenschappen beïnvloeden.
Epoxy daarentegen heeft meestal een vaste mengverhouding. Dit is meestal 100:50. Je mengt hierbij dus bijvoorbeeld 100 gram hars met 50 gram verharder. De mengverhouding moet nauwkeurig worden aangehouden om ervoor te zorgen dat het materiaal correct uithardt. Het toevoegen van meer of minder verharder zorgt er bij epoxy voor deze het niet (volledig) zal uitharden.
8. Chemische bestendigheid: Epoxy staat bovenaan
Epoxy is over het algemeen chemisch beter bestendig dan polyester. Epoxy is bestand tegen veel soorten chemicaliën, oplosmiddelen en schoonmaakmiddelen. Dit maakt epoxy meer geschikt voor industriële en doe-het-zelf toepassingen.
Polyester heeft een lagere chemische bestendigheid, daarom is het minder geschikt voor toepassingen waarbij het in contact kan komen met chemicaliën.
9. UV-bestendigheid
Zonder UV-blocker kan epoxy na verloop van tijd vergelen en zijn sterkte verliezen. Dit kan eenvoudig worden voorkomen door een UV-blocker toe te voegen of door een beschermende toplaag aan te brengen. Veel epoxyharsen zijn overigens al voorzien van een UV-blocker. Lees de productpagina altijd grondig door voor je een bestelling plaatst. Polyester is van nature beter bestand tegen UV-straling.
10. Prijsverschil en kostenoverwegingen
De kosten zijn een belangrijk aspect bij het kiezen tussen epoxy en polyester. Epoxy is iets duurder dan polyester, maar wel van hogere kwaliteit. Voor reparatiewerk dat niet wordt blootgesteld aan water of voor grote oppervlakken waar mechanische eigenschappen minder belangrijk zijn, kan polyester een prima en goedkopere optie zijn. Voor belangrijke toepassingen waar sterkte, duurzaamheid en waterbestendigheid vereist zijn, zijn de extra paar euro's bestaat aan epoxy geen overbodige luxe.
De juiste keuze maken tussen epoxy en polyester
Kortom, of de best keuze voor jou epoxy of polyester is hangt af van de specifieke toepassing. Epoxy biedt betere hechting, waterbestendigheid en meer slagvastheid. Dit maakt epoxy geschikt maakt voor zware en langdurige toepassingen, zoals onderwaterreparaties of coatings op hout. Polyester daarentegen is goedkoper en geschikt voor minder belangrijke reparaties.
Voor elke klus is het belangrijk goed na te denken over wat je nodig hebt. Moet het snel uitharden en is de prijs belangrijk? Kies dan voor polyester. Is sterkte, duurzaamheid en een perfecte hechting belangrijk, dan biedt epoxy giethars de beste oplossing. Welk materiaal je ook kiest, zorg altijd voor goede bescherming. Draag nitril handschoentjes en eventueel een halfgelaats masker. Volg de mengverhoudingen altijd nauwkeurig op.
Meer informatie?
Wil je aan de slag met epoxy of meer leren over de mogelijkheden? Of ben je benieuwd welke epoxy je nodig hebt? Bij itsOkay werken meerdere epoxy experts met allemaal hun eigen expertise. Wij helpen je graag. Neem contact op met de klantenservice van itsOkay of neem een kijkje in het Epoxy kenniscentrum.